Search

Σάτιρα, πολιτική και κριτική

Του Αριστείδη Καλάργαλη

Με αφορμή τη διαδήλωση στο Παρίσι κατά της τρομοκρατίας και του φόβου συμμετείχαν δεκάδες ηγέτες κρατών και κυβερνήσεων. Υπερασπίστηκαν την ελευθερία του Τύπου.

 

Αν όμως εξετάσουμε την πολιτική πορεία του καθενός σε πολλούς θα ανακαλύψουμε πράξεις ή απόπειρες λογοκρισίας. Τους κατηγόρησαν για υποκρισία, αφού στις χώρες τους υπάρχουν – ανέχονται καταστάσεις ξενοφοβίας, ρατσισμού, θρησκευτικού φανατισμού κι άλλων διακρίσεων σε βάρος μέρους των κατοίκων.

Δήλωσαν «je suis Charlie», (είμαι Σαρλί). Όμως οι γνώστες των πολιτικών καταστάσεων εκτιμούν ότι, σε πολλές από τις χώρες των ηγετών που συμμετείχαν στη διαδήλωση θα είχε απαγορευτεί η κυκλοφορία του περιοδικού. Επίσης οι συντάκτες του θα φυλακιζόταν. Το να ασκείς κριτική στη θρησκεία και στο στρατό, όπως έκανε το περιοδικό, δεν είναι εύκολη υπόθεση. Γιατί θα είσαι ο άθεος και ο αντιπατριώτης.

Λίγες μέρες μετά στη χώρα μας επικρίθηκε εντονότατα ο Λάκης Λαζόπουλος για την έντονη πολιτική κριτική, με καυστικά και δηκτικά σχόλια, που άσκησε μέσω της εκπομπής του. Ένα κόμμα, η Νέα Δημοκρατία, επιτέθηκε εξ ίσου εντονότατα στον καλλιτέχνη. Την ενόχλησε η πολύ μεγάλη ακροαματικότητα των 2.300.000 χιλιάδων ακροατών. Να θυμίσουμε ότι ο ίδιος καλλιτέχνης, το 1992, ετοίμαζε την σατιρική εκπομπή «Μάπετ σόου» στην τότε ΕΡΤ2. Όμως μετά τα πρώτα δοκιμαστικά δεν μεταδόθηκε η εκπομπή γιατί ενοχλούσε τους κρατούντες.

Μπορούμε επίσης να θυμηθούμε πάρα πολλές περιπτώσεις που ακούστηκαν υστερικές κραυγές κατά εικαστικών εκθέσεων, εκδόσεων βιβλίων, σκίτσων και άλλων, γιατί η θεματολογία τους δεν ήταν αρεστή σε κάποιους κύκλους. Είναι δύσκολο να ανεχόμαστε τη διαφορετικότητα, είτε είναι τα μακριά μαλλιά είτε τα σκουλαρίκια των νέων, πόσο μάλλον οι ιδέες. Το μυθιστόρημα «Ζωή εν τάφω» του Μυριβήλη απαγορεύτηκε να κυκλοφορεί τα χρόνια της δικτατορίας του Μεταξά κι η εφημερίδα «Δημοκράτης» αναγκάστηκε να μετονομαστεί σε «Πρωινή» για να συνεχίσει την έκδοσή της. Μερικές φορές ενοχλούν ακόμα κι οι λέξεις.

Αν ξαναγυρίσουμε στη συμμετοχή των ηγετών θα σκεφτούμε ότι στις χώρες πολλών από αυτούς παράγονται πάρα πολλά όπλα, τα οποία χρησιμοποιούνται στους διάφορους πολέμους. Οι οποίοι, πόλεμοι, είναι σημαντική αιτία προσφυγιάς και μετανάστευσης μεγάλου μέρους κατοίκων των εμπόλεμων περιοχών. Ο δυτικός κόσμος έχει εκστρατεύει κατά διαφόρων λαών, έχει ανατρέψει κυβερνήσεις, και υποστηρίξει δικτάτορες. Επίσης οι στρατοί αυτών των χωρών είναι επιθετικοί και επεκτατικοί στις ίδιες χώρες. Εννοείται ότι αυτές οι καταστάσεις δεν δικαιολογούν τη βία και την τρομοκρατία όλων αυτών των ομάδων, αλλά τις υποδαυλίζουν. «Τι θέλουν τα παιδιά μας στα Βιετνάμ» τραγουδούσε ο Σαββόπουλος. Κι όμως τα Βιετνάμ έγιναν Κορέα, Αφγανιστάν, Ιράκ, Κουβέιτ, Γιουγκοσλαβία…

Στην Ελλάδα ο πρωθυπουργός έμπλεξε τα πράγματα, μάλλον ηθελημένα. Συνδύασε τη μετανάστευση με την τρομοκρατία, και τη θρησκεία, έβαλε και ολίγο ρατσισμό για να πει ότι εκείνος θα μας προστατεύσει καλύτερα, αλλά να τώρα που είναι στη δεύτερη θέση ας κάνουμε κάτι ως ψηφοφόροι. Οπότε στο χέρι μας είναι…