Ψηφιακός βοηθός, αυτόματη σύνταξη εκθέσεων και νέο Πληροφοριακό Σύστημα αλλάζουν ριζικά τις Ιατροδικαστικές Υπηρεσίες – Τι οδήγησε στη μεταρρύθμιση
Σε πλήρη αναδιοργάνωση των Ιατροδικαστικών Υπηρεσιών προχωρά το Υπουργείο Δικαιοσύνης, με την εισαγωγή Τεχνητής Νοημοσύνης και νέων ψηφιακών εργαλείων στη διαδικασία των νεκροψιών και των ιατροδικαστικών εκθέσεων. Η μεταρρύθμιση ξεκίνησε ως απάντηση σε σοβαρές παθογένειες του συστήματος, οι οποίες αναδείχθηκαν με δραματικό τρόπο στις υποθέσεις Πισπιρίγκου και Μουρτζούκου.
Η καθυστέρηση στη σύνταξη εκθέσεων, που σε αρκετές περιπτώσεις έφτανε και τα τρία χρόνια, καθώς και η πλήρης απουσία τυποποίησης, είχαν οδηγήσει σε κρίσιμες ελλείψεις απονομής δικαιοσύνης, ενώ δεν ήταν λίγες οι φορές που κατηγορούμενοι απαλλάσσονταν λόγω ελλιπών στοιχείων.
Το νέο μοντέλο λειτουργίας περιλαμβάνει τη χρήση tablets, φωνητικής περιγραφής και ενός ψηφιακού βοηθού που θα αναλύει δεδομένα σε πραγματικό χρόνο, προτείνοντας αυτόματα σχέδιο ιατροδικαστικής έκθεσης. Το Πληροφοριακό Σύστημα, το οποίο αναπτύσσεται από το Πανεπιστήμιο Πειραιώς και θα τεθεί σε πλήρη εφαρμογή έως το τέλος του 2025, συνιστά μία από τις πρώτες αντίστοιχες πρωτοβουλίες παγκοσμίως.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Δικαιοσύνης, η νέα τεχνολογία θα δίνει στον ιατροδικαστή τη δυνατότητα να περιγράφει προφορικά τα ευρήματα της νεκροψίας, ενώ το σύστημα θα καταγράφει, θα αναλύει εικόνες και ήχο, και θα προτείνει προκαταρκτικά συμπεράσματα με βάση διεθνείς βάσεις δεδομένων. Ο ιατροδικαστής θα διατηρεί τον τελικό λόγο, με δικαίωμα επεξεργασίας και τροποποίησης της έκθεσης.
Παράλληλα, ενισχύεται ο έλεγχος και η διαφάνεια. Ήδη έχουν επιβληθεί πειθαρχικές ποινές σε ιατροδικαστές, έχουν τεθεί σε αργία πρόσωπα που εμπλέκονται στις κρίσιμες υποθέσεις της Πάτρας, ενώ η λειτουργία της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας Πατρών έχει ανασταλεί. Ο αριθμός των καταγγελιών οδήγησε στη συγκρότηση Τριμελούς Επιτροπής επανεξέτασης εκθέσεων, ενώ εντός του 2025 θα τεθεί σε εφαρμογή Κώδικας Δεοντολογίας και πρωτόκολλα λειτουργίας.
Η μεταρρύθμιση περιλαμβάνει και οργανωτικές αλλαγές. Οι Ιατροδικαστικές Υπηρεσίες εντάσσονται πλέον σε ενιαία δημόσια δομή υπό τη Γενική Διεύθυνση Ιατροδικαστικής. Έχουν ήδη προσληφθεί 32 νέοι ιατροδικαστές, ενώ αλλάζει και ο τρόπος πρόσληψης νεκροτόμων, χωρίς γραφειοκρατικά εμπόδια.
Τέλος, έχει ξεκινήσει η δημιουργία νέων τοξικολογικών εργαστηρίων σε Πειραιά και Πάτρα, με σχέδια για νέα νεκροτομεία σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Παράλληλα, δόθηκε λύση στο χρόνιο πρόβλημα των αζήτητων σορών, οι οποίες παρέμεναν επί χρόνια στα ψυγεία των νεκροτομείων, καθώς έχει προγραμματιστεί η ταφή τους στο κοιμητήριο Σχιστού και σε άλλα σημεία της χώρας.
Πρόκειται για μια από τις μεγαλύτερες θεσμικές αλλαγές στον τομέα της ιατροδικαστικής επιστήμης στη χώρα, με στόχο την αποκατάσταση της αξιοπιστίας της υπηρεσίας και την ταχύτερη, επιστημονικά τεκμηριωμένη συνεισφορά της στην απονομή δικαιοσύνης.
