γράφει ο Ηλίας Κουρτζής
Πριν σας διηγηθώ την απίστευτη ιστορία που έζησα πριν λίγο καιρό, να σας δώσω μερικά στοιχεία που έχουν σχέση με την ταυτότητα της φωτογραφίας που ανεβάζω, και η οποία αποτελεί ένα πολύτιμο τεκμήριο της λειτουργίας του εργαστηρίου (τσκαλαδιού) των Κουρτζήδων πριν από 60 περίπου χρόνια. Η φωτογραφία έχει παρθεί από τον Αρχιτέκτονα του ΕΜΠ Παναγιώτη Χατζηπαναγιώτη (ας κρατήσουμε το όνομα) γύρω στα 1968 και αποτέλεσε στοιχείο της περιζήτητης στους κύκλους του πτυχιακής του διατριβής, που αφορούσε την κεραμική Κουρτζή. Το στιγμιότυπο αφορά την εκφόρτωση αργιλοχώματος, που πάρθηκε και μεταφέρθηκε με μουλάρι, (ηρωικές εποχές!), από τον εικονιζόμενο αγωγιάτη, από την χωματερή της περιοχής Καλαθούς, ένα χέρσο χωραφόλοφο κοντά στην Αγιάσο, στο εργαστήριο Κουρτζή. Επειδή το θεωρώ και πρέπον και χρήσιμο θα αναφέρω το όνομα του αγωγιάτη, διότι υπήρξε ένας αρκετά χρήσιμος βοηθός του πατέρα μου, απόσο μπορώ να θυμηθώ και απόσο μπορώ να συμπεράνω από παλιά κατάστιχα που βρήκα στο αρχείο του εργαστηρίου, και στα οποία αναφέρεται το όνομά του. Το όνομά του λοιπόν ήταν «Κατζιλέλλης» και το προσωνύμιό του «Μπαταριά». Μου το επιβεβαίωσε σήμερα, ύστερα από 60 περίπου χρόνια, και ο εγγονός του, ο οποίος παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στο σενάριο αυτής της απίστευτης ιστορίας που θέλω να σας διηγηθώ.
Ας έρθουμε λοιπόν στο σήμερα…
Η ζωή έφερε θέλοντας και μη τη σύζυγό μου και εμένα, πριν οχτώ μήνες περίπου, στην Αθήνα. Λόγω ηλικίας, αλλά και λόγω κινητικών προβλημάτων η μετακίνησή μας γίνεται με ταξί. Σε μια τέτοια μετακίνησή μου πήρα ένα ταξί έξω από την πόρτα μου και μέχρι να πάμε στον προορισμό μου, έκανα ένα δυο τηλεφωνήματα για να εκμεταλλευτώ το κενό της διαδρομής. Όταν τέλειωσα την τηλεφωνική μου επικοινωνία με ρωτά ευγενέστατα ο οδηγός του ταξί: Συγγνώμην, κύριε, μήπως είστε από τη Λέσβο; (Κατάλαβα ότι οι διάλογοι που έκανα πριν λίγο στο τηλέφωνο «πρόδωσαν» την καταγωγή μου ). Του απάντησα «Ναι βεβαίως!»). «Αλλά γιατί ρωτάτε; Ξέρετε μήπως το νησί;» . «Αν το ξέρω, από κει είμαι κι εγώ»!, μου απαντά. «Από πού;» τον ρωτώ. «Από την Αγιάσο», μου απαντά. «Ελα Χριστέ και Παναγιά! Είμαστε συγχωριανοί δηλαδή…» του λέω, κατάπληκτος. «Θα θέλατε να μου πείτε πώς λέγεστε;» με ρωτά. Βεβαίως, «Ηλίας Κουρτζής» του λέω. «Ωωω! Κάνει έκπληκτος. Ξέρετε ο παππούς μου, που είχε το παρατσούκλι «μπαταριάς» δούλεψε στο εργαστήριο του πατέρα σας»!… Δικαίως ξανά επικαλέστηκα τον Χριστό και την Παναγία. «Ελα Χριστέ και Παναγιά! Βεβαίως ήξερα τον παππού σου και μάλιστα τον έχω και μια φωτογραφία που ξεφορτώνει από ένα μουλάρι, κοκκινόχωμα στο εργαστήριο του πατέρα μου, για παραγωγή πηλού, γύρω στα 1968. Ευχαρίστως, αν θέλεις, να σου στείλω τη φωτογραφία με mail, αν έχεις ». Ο ενικός μου ήρθε αυθόρμητα, σαν να τον ήξερα από πολύ παλιά… «Ευχαρίστως, μου λέει, μόλις φτάσουμε στον προορισμό μας, θα σας το γράψω». Δεν προλάβαμε να πούμε κι άλλα πράγματα, που ίσως θα θέλαμε, και να! φτάσαμε στον προορισμό μας. Η κίνηση στο δρόμο εδώ είναι πάντα λίγο πιεστική, ακόμη και για μια σύντομη στάση. Τα δε επίμονα κορναρίσματα των αυτοκινήτων που σε ακολουθούν κάνουν την αποβίβαση ακόμη πιο αγχωτική. Και καθώς τον πλήρωνα… «Α! δεν μου έδωσες το email σου» του είπα. Βιαστικά έγραψε το email σε ένα χαρτί και μου το έδωσε. Το πήρα και χωρίς να το κοιτάξω το έβαλα βιαστικά στην τσέπη μου. Όταν μπήκα στο σπίτι το πρώτο πράγμα που έκανα ήταν να εκπληρώσω την υπόσχεσή μου και βάλθηκα να του στείλω τη φωτογραφία στο email που μόλις μου έδωσε. Αμ, δε! Το σύστημα απέρριπτε την αποστολή! Προφανώς ήταν λανθασμένη η σημειωμένη δ/νση, «Παναγιώτης Χατζηπαναγιώτης 29». Απογοητευμένος άρχισα να σκέφτομαι τρόπους προσέγγισης του οδηγού του ταξί. Μέχρι και στον ΣΑΤΑ (Σύνδεσμος των αθηναϊκών ΤΑΞΙ) απευθύνθηκα, αλλά δεν μπόρεσα να βρω άκρη. Στα ταξί που έπαιρνα μετά το συμβάν, διηγιόμουν πάντα στους οδηγούς το περιστατικό μπας και τυχόν γνώριζαν τον οδηγό, τζίφος η προσπάθεια. Οπότε μου ήρθε σαν επιφοίτηση η σκέψη να επικοινωνήσω με γνωστά μου πρόσωπα στο χωριό, στην Αγιάσο, ώστε να μου δώσουν το όνομα και ενδεχομένως το τηλέφωνο του ταξιτζή, αν φυσικά τον γνώριζαν. Μες στα πρόσωπα που σκέφτηκα ξεχώρισε ο εξάδελφός μου Χρήστος Σωσώνης, ο οποίος είναι απίστευτο πόσα πολλά πρόσωπα και πράγματα της κοινωνίας της Αγιάσου γνωρίζει. Τον πήρα λοιπόν τηλέφωνο και του διηγήθηκα το περιστατικό και φυσικά του έδωσα το όνομα που ήταν σημειωμένο στο σπάραγμα του χαρτιού, που μου είχε εγχειρίσει ο ταξιτζής βιαστικά πριν από λίγο καιρό. Μου είπε, «Ηλία, θα ψάξω και θα σε ενημερώσω, ούτως ή άλλως». Και όντως, μετά από λίγες μέρες με πήρε τηλέφωνο και μου έδωσε ένα αριθμό τηλεφώνου. Τον ευχαρίστησα και σχεδόν αμέσως γεμάτος προσδοκία σχημάτισα τον αριθμό στο καντράν του τηλεφώνου μου. Αμ. δε! Αγνωστος ο κάτοχος του αριθμού. Ξαναπαίρνω αγωνιώντας τον Χρήστο τηλέφωνο. Τον ενημερώνω για την αστοχία. Μου λέει, θα ξαναδώ την συγχωριανή μας που μου έδωσε το αριθμό και θα σε ενημερώσω. Και όντως επανήλθε, αυτή τη φορά όμως με τον σωστό αριθμό.
Φυσικά, πήρα σχεδόν αμέσως τον.. αναζητούμενο ταξιτζή, ο οποίος έδειξε να εκπλήσσεται ευχάριστα για την επαφή και εκτός του ότι μου επιβεβαίωσε ότι ο εικονιζόμενος στη φωτογραφία είναι ο παππούς του Παναγιώτης Κατζιλέλλης , που όντως είχε το προσωνύμιο Μπαταριάς, μου έδωσε και την άδεια να αναφέρω και προσωπικά του στοιχεία στην διήγησή μου αυτή.
Εν κατακλείδι, η ζωή είναι πολλές φορές απρόβλεπτη. Εφερε στο δρόμο μου έναν ταξιτζή από τις χιλιάδες που εργάζονται στην Πρωτεύουσα, ο οποίος ήταν εκτός από συγχωριανός μου, και εγγονός του εικονιζόμενου στη φωτογραφία του αρχείου μου. Το δε όνομά του είναι το ίδιο ακριβώς με το όνομα του αρχιτέκτονα που έβγαλε πριν 60 περίπου χρόνια τη φωτογραφία, χωρίς να υπάρχει συγγένεια! Αν είναι δυνατόν!
Υ.Γ. Θέλω να ευχαριστήσω τον εξάδελφό μου Χρήστο Σωσώνη για την πολύτιμη συμβολή του, στη ολοκλήρωση της ιστορίας αυτής.
Η.Κ.
