Η εστίαση στη Μυτιλήνη και γενικότερα στη Λέσβο βρίσκεται σε οριακό σημείο. Τα καφέ και τα εστιατόρια που για χρόνια αποτελούσαν ζωντανά κύτταρα της πόλης, κινδυνεύουν σήμερα να συρρικνωθούν ή ακόμη και να κλείσουν. Αφορμή αυτήν τη φορά είναι οι αλλαγές στη νομοθεσία που αφορά τις πέργκολες και τους εξωτερικούς χώρους, που καλούνται να προσαρμοστούν σε νέες, αυστηρότερες προδιαγραφές μέχρι το τέλος του χρόνου. Οι καταστηματάρχες βλέπουν τον διαθέσιμο χώρο τους να μειώνεται δραματικά και το λειτουργικό κόστος να παραμένει δυσβάσταχτο.
«Μετά από 15 χρόνια λειτουργίας, δεν αντέχουμε άλλο», λέει ο Γιώργος, ιδιοκτήτης μικρής ταβέρνας σε παραλία του νησιού. «Το μεγαλύτερο μέρος του μαγαζιού μας ήταν έξω. Αν μας περιορίσουν τα τραπέζια στο μισό, δεν βγαίνουμε ούτε για τα ενοίκια και τη ΔΕΗ. Σκέφτομαι σοβαρά να πουλήσω την επιχείρηση όσο υπάρχει ακόμα κάποια αξία».
Η νομοθεσία ορίζει ότι οι πέργκολες πρέπει να είναι ασκεπείς, με ελαφρά σκίαστρα και συγκεκριμένες διαστάσεις, συχνά απαιτώντας έγκριση εργασιών μικρής κλίμακας και μελέτη μηχανικού. Στην πράξη όμως, οι Δήμοι και οι Πολεοδομίες εφαρμόζουν τους κανόνες με διαφορετικά κριτήρια, προκαλώντας σύγχυση και αβεβαιότητα. Οι ιδιοκτήτες μιλούν για μια «γκρίζα ζώνη», όπου κανείς δεν ξέρει αν η επένδυσή του σε στέγαστρα ή σκιάστρα θα κριθεί αύριο παράνομη.
«Έβαλα πέργκολα με δάνειο, πλήρωσα μηχανικούς, άδειες, τέλη. Τώρα μου λένε ότι πρέπει να την αλλάξω για να είναι ‘ομοιόμορφη’ με τα υπόλοιπα. Δεν γίνεται. Το μαγαζί θα το δώσω και θα πάω να δουλέψω υπάλληλος», τονίζει η Μαρία, που διατηρεί καφέ στην πόλη.
Οι δυσκολίες όμως δεν σταματούν εκεί. Οι φόροι, οι εισφορές, το αυξημένο ενεργειακό κόστος και οι τιμές των πρώτων υλών έχουν γονατίσει την αγορά. «Δεν είναι μόνο ο χώρος, είναι όλα μαζί», σημειώνει άλλος επιχειρηματίας. «Πληρώνουμε φόρους σαν να είμαστε μεγάλες αλυσίδες, αλλά δουλεύουμε με τα έσοδα ενός μικρού χωριού. Με τέτοιες συνθήκες, η εστίαση δεν έχει μέλλον».
Σύμφωνα με επαγγελματίες του κλάδου, αρκετά καταστήματα εξετάζουν ήδη τη μεταφορά τους σε άλλες περιοχές όπου οι περιορισμοί στους εξωτερικούς χώρους είναι μικρότεροι, ενώ άλλοι βρίσκονται στη διαδικασία πώλησης ή κλεισίματος. «Είναι κρίμα, γιατί η εστίαση είναι η ψυχή του νησιού. Χωρίς τα μαγαζιά μας, οι γειτονιές θα αδειάσουν», λένε χαρακτηριστικά.
Η εικόνα που διαμορφώνεται για τον χειμώνα είναι ζοφερή: λιγότερα καταστήματα, μικρότερη χωρητικότητα, υψηλά έξοδα και συνεχής αβεβαιότητα. Όπως τονίζουν οι ίδιοι οι καταστηματάρχες, αν δεν υπάρξει σαφής και εφαρμόσιμη λύση για τις πέργκολες και ταυτόχρονα μέτρα στήριξης απέναντι στο αυξημένο κόστος, τότε ο κλάδος της εστίασης στη Λέσβο θα βρεθεί αντιμέτωπος με κύμα λουκέτων.
