Σε ηλικία 85 ετών έφυγε από τη ζωή ο Νίκος Περέλης, σκηνοθέτης, συγγραφέας και ηθοποιός, ιδρυτής της Πειραματικής Σκηνής του Εθνικού Θεάτρου, αφήνοντας πίσω του ένα πλούσιο έργο και μια παρακαταθήκη βαθιά ριζωμένη στην ιστορία του σύγχρονου ελληνικού θεάτρου.
Η Ομοσπονδία Λεσβιακών Συλλόγων (ΟΛΣΑ), που είχε την τιμή να συνεργαστεί μαζί του, αποχαιρετά έναν φίλο και πνευματικό καθοδηγητή, που με το έργο και τη στάση ζωής του σημάδεψε γενιές καλλιτεχνών και θεατρόφιλων.
Από τη Μυτιλήνη στον κόσμο του θεάτρου
Ο Νίκος Περέλης γεννήθηκε στη Μυτιλήνη το 1940. Το 2010 τιμήθηκε από τον Δήμο Μυτιλήνης με το Μετάλλιο της Πόλης για την πολυετή προσφορά του στον πολιτισμό. Σπούδασε στη Σχολή του Εθνικού Θεάτρου με δασκάλους κορυφαίες προσωπικότητες (Τερζάκη, Καραντινό, Κωτσόπουλο, Μουζενίδη, Καλλέργη, Χουρμούζιο κ.ά.), ενώ συνέχισε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο Laval του Καναδά.
Στη διάρκεια της δικτατορίας έφυγε για τον Καναδά, όπου σκηνοθέτησε έργα αρχαίου και σύγχρονου ρεπερτορίου, δίδαξε στο Conservatoire του Κεμπέκ, συνεργάστηκε με ραδιοφωνικούς σταθμούς και οργάνωσε αντιδικτατορικές παραστάσεις με Έλληνες και Καναδούς φοιτητές.
Σκηνοθέτης στην Ελλάδα – Το πέρασμα από ΚΘΒΕ, Εθνικό και ΔΗΠΕΘΕ
Μετά την πτώση της χούντας επέστρεψε στην Ελλάδα και συνεργάστηκε με το ΚΘΒΕ, το Εθνικό Θέατρο, το Άρμα Θέσπιδος, το Θέατρο Τέχνης, τα Δημοτικά Θέατρα Πάτρας και Ιωαννίνων, αλλά και πολλά ανεξάρτητα σχήματα. Σκηνοθέτησε πάνω από 150 παραστάσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό, με κορυφαίες στιγμές τη συμμετοχή του στα Φεστιβάλ Επιδαύρου, Ηρωδείου και Λυκαβηττού.
Δημιούργησε το Θέατρο 3ης Σεπτεμβρίου, το πρώτο “θέατρο δωματίου” στην Αθήνα, ενώ ως διευθυντής της Πειραματικής Σκηνής του Εθνικού Θεάτρου (1996-2001) άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του με πρωτοποριακές παραστάσεις και ερευνητικές προσεγγίσεις.
Ο συγγραφέας και δάσκαλος
Ο Περέλης υπήρξε πολυγραφότατος συγγραφέας. Ανάμεσα στα έργα του ξεχωρίζουν:
- «Η μοναξιά των σκουληκιών» (Κρατικό Βραβείο Θεάτρου 1992)
- «Η Μπόμπα»
- «Η πόλη στον πάτο»
- «Το τελευταίο μήνυμα»
- «Η διαθήκη του Αχιλλέα»
Εξέδωσε επίσης θεωρητικά βιβλία όπως «Ο κώδικας της μάσκας», «Υπόγειος Χώρος» και «Το θέατρο ως κύτταρο παιδείας και πολιτισμού».
Παράλληλα, δίδαξε σε δραματικές σχολές (Κατσέλη, ΚΘΒΕ, Βεάκη, Πειραματική του Εθνικού), μεταλαμπαδεύοντας τις γνώσεις του σε νέες γενιές ηθοποιών και σκηνοθετών.
Διεθνείς συνεργασίες και διακρίσεις
Συνεργάστηκε με θέατρα και πανεπιστήμια στον Καναδά και σε άλλες χώρες, ενώ έργα του ανέβηκαν και εκτός Ελλάδας. Το 1992 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Θεάτρου, ενώ το 2010 έλαβε το Μετάλλιο της Πόλης Μυτιλήνης.
Ένας δημιουργός που δεν βολεύτηκε ποτέ
Ο Νίκος Περέλης υπήρξε ένας ανήσυχος δημιουργός που δεν βολεύτηκε ποτέ σε «εύκολες λύσεις». Τόλμησε να συγκρουστεί με κατεστημένα, να φέρει νέες ιδέες και να αναζητήσει το βαθύτερο νόημα της θεατρικής πράξης.
Η απώλειά του αφήνει ένα μεγάλο κενό στον χώρο του ελληνικού θεάτρου, αλλά η παρακαταθήκη του παραμένει ζωντανή.
Καλό ταξίδι, Νίκο…
