Σοβαρά ερωτήματα για τη στάση των θεσμών απέναντι στην περιβαλλοντική νομοθεσία και τις συνταγματικές προβλέψεις προκαλεί η σημερινή εξέλιξη στη Μυτιλήνη, όπου εξετάζεται υπόθεση παράνομης εκχέρσωσης στη θέση «Βάστρια» – περιοχή με ιδιαίτερη περιβαλλοντική αξία.
Η υπόθεση σχετίζεται με κατηγορίες για αδίκημα κατά του περιβάλλοντος, το οποίο προστατεύεται ρητά από το άρθρο 24 του Συντάγματος. Αυτό που προκαλεί έντονες αντιδράσεις –κυρίως από νομικούς και περιβαλλοντικές οργανώσεις– είναι ότι στην υπεράσπιση των κατηγορουμένων εμφανίζονται δικηγόροι του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (ΝΣΚ), δηλαδή του ίδιου του Δημοσίου.
Στο αρχείο…
Στο αρχείο φαίνεται να οδηγείται η υπόθεση της παράνομης εκχέρσωσης στη Βάστρια, μετά την πρόταση του Εισαγγελέα και την απόφαση του δικαστηρίου να αθωώσει τους κατηγορούμενους λόγω αμφιβολιών ως προς το αν η έκταση ήταν δασική.
Η εισαγγελική πρόταση βασίστηκε στο άρθρο 21 του Ποινικού Κώδικα, υποστηρίζοντας ότι οι κατηγορούμενοι ενήργησαν υπό εντολή ή προσταγή της διοίκησης, συγκεκριμένα του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, πράγμα που τους απαλλάσσει από την ποινική ευθύνη για την πράξη, εφόσον δρούσαν εκτελώντας υπηρεσιακή διαταγή.
Ωστόσο, η απόφαση του δικαστηρίου να αθωώσει τελικά τους κατηγορουμένους λόγω αμφιβολιών ως προς το εάν η περιοχή είχε χαρακτηριστεί επισήμως ως δασική, φαίνεται να ήταν στρατηγική επιλογή. Σύμφωνα με νομικές πηγές, αν η αθώωση είχε βασιστεί στο άρθρο 21 ΠΚ, τότε, κατά το άρθρο 39 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας (ΚΠΔ), η δικογραφία θα έπρεπε να διαβιβαστεί στον αρμόδιο εισαγγελέα για την άσκηση δίωξης κατά του εντολέα – δηλαδή, εν προκειμένω, κατά προσώπων του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας.
Η υπόθεση προκαλεί ήδη έντονο προβληματισμό για τη διαχείριση περιβαλλοντικών θεμάτων που συνδέονται με κρατικές εντολές και στρατιωτικές αποφάσεις. Η «Βάστρια» αποτελεί περιοχή υψηλής περιβαλλοντικής σημασίας, ενώ βρίσκεται στο επίκεντρο έντονων αντιδράσεων για τη σχεδιαζόμενη υπερδομή προσφύγων.
Παράλληλα, η παρουσία δικηγόρων του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους στην υπεράσπιση των κατηγορουμένων –παρότι το Δημόσιο υποτίθεται πως έχει ρόλο θεματοφύλακα του δημοσίου συμφέροντος και του περιβάλλοντος– γεννά εύλογες απορίες για τη θεσμική ουδετερότητα σε κρίσιμες δίκες περιβαλλοντικής φύσης.
Η υπόθεση εντείνει την αίσθηση ενός θεσμικού αδιεξόδου, όπου το περιβάλλον –παρά τη ρητή συνταγματική προστασία του μέσω του άρθρου 24– συχνά υποχωρεί μπροστά σε πολιτικές σκοπιμότητες ή υπηρεσιακές εντολές που μένουν στο απυρόβλητο.
