H ταινία του Γενικού Λυκείου Πέτρας «Λογοτεχνικοί περίπατοι στη Λέσβο, από τη Δημόσια Ιστορική
Βιβλιοθήκη Μηθύμνης ‘Αργύρης Εφταλιώτης’», https://youtu.be/v48t-VBE81s στο πλαίσιο του 13ου
Διανησιωτικού Κινηματογραφικού Φεστιβάλ Αιγαίου Cineμάθεια 2025, έλαβε Τιμητική Διάκριση, για την
προτροπή –με τρόπο κινηματογραφικό- στη φιλαναγνωσία, και η αφίσα της έλαβε έπαινο.
Η ταινία διαγωνίσθηκε στη θεματική ενότητα «’Κεντώντας’ το δέντρο της Μνήμης, της Ευαισθησίας και
της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς», όπως και η περσινή βραβευμένη ταινία του Λυκείου Πέτρας σε
συνεργασία με το Γυμνάσιο Πέτρας, με τίτλο «Αργύρης Εφταλιώτης (1849-1923), Γυρισμός στο
Μόλυβο, 100 χρόνια μνήμης». https://www.youtube.com/watch?v=q5l5SpHiWio
Στην ταινία, τα παιδιά επισκέπτονται τη δέκατη Ιστορική Βιβλιοθήκη της χώρας, όπου μαθαίνουν για τη
διαδρομή της από το 1859 έως σήμερα. Εκεί, ανακαλύπτουν τη Λέσβο των λογοτεχνών, μέσα από
ποιήματα/κείμενα των Σαπφώ, Εφταλιώτη, Μυριβήλη, Βενέζη, Ελύτη, Φραγκούλη. Την ταινία επενδύει
μουσικά ο Μιλτιάδης Παπαθεράπων, με κλασσική κιθάρα σε δική του πρωτότυπη μουσική.
Συντελεστές της ταινίας είναι οι μαθήτριες/-ές Ανδρέου-Τσακόζη Ευστρατία (αφήγηση), Βαλιουτή
Μυρσίνη (αφήγηση), Βελούτσου Λεμονιά (ιδιοκτήτρια αλόγου), Βουρσούκη Μαρία-Λυδία
(απαγγελία), Βουρτζούμη Άλκηστις (κορίτσι στον ελαιώνα), Ιβάνοβα Έλενα (αφηγήτρια), Καμμένος
Βασίλης-Στέφανος (αφηγητής), Κουλαράς Νικόλαος-Γιόχαν (φαροφύλακας), Κουτσού Ελένη
(εικονοληψία, μαθήτρια στη Βιβλιοθήκη), Λάμπρου Λάμπρος-Θεόδωρος (σκηνογραφία, μαθητής
στην αγορά), Λημναίου Φιλίππα-Κατρίνε-Μπακ (κατασκευή-ζωγραφική και ηλεκτρονική
επεξεργασία αφίσας), Λίτση Νικόλαος (μαθητής στη Βιβλιοθήκη), Μόλβαλης Δήμος (μοντάζ,
τεχνική επιμέλεια, εικονοληψία, μαθητής στην αγορά), Χατζηπαναγιώτη Μαρία (βοηθός
κατασκευής αφίσας), και η καθηγήτρια Αγγλικής και Ελληνικής Φιλολογίας, Γλωσσολόγος και πρώην
πρόεδρος του Εφορευτικού Συμβουλίου της Βιβλιοθήκης Παναγιώτα Ι. Θηβαίου (σενάριο,
σκηνοθεσία, φωτογραφία).
Αξίζει να σημειωθεί, ότι η κ. Θηβαίου είχε τιμηθεί το 2024, από τη Διεθνή Οργάνωση Βιβλίων για τη
Νεότητα/ΙΒΒΥ, με το βραβείο «Βασίλης Αναγνωστόπουλος», το οποίο απονέμεται σε εν ενεργεία
εκπαιδευτικό δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, που δείχνει έμπρακτα και αποτελεσματικά το ενδιαφέρον
της/του για τη Φιλαναγνωσία και τη Νεανική Λογοτεχνία.
Σενάριο ταινίας
Μαθήτρια: Πάμε στη Βιβλιοθήκη να προχωρήσουμε την εργασία μας;
Μαθητής: Πάμε!
……………………………………………………….
Μαθητής: Δημόσια Ιστορική Βιβλιοθήκη Μηθύμνης «Αργύρης Εφταλιώτης». Έτος ιδρύσεως
1859!
Μαθήτρια: Άραγε, γιατί ονομάζεται «Ιστορική»; Βρήκες κάτι;
Μαθητής: Ναι, γιατί διαθέτει μια συλλογή από πολύ παλιά και σπάνια βιβλία.
Μαθήτρια: Πόσο παλιά;
Μαθητής: Το παλαιότερο χρονολογείται από το 1670, και τα άλλα βιβλία είναι κυρίως του 19 ου αιώνα.
Μαθήτρια: Μα, τότε είχαμε Τουρκοκρατία στη Λέσβο!
Μαθητής: Ναι! Αλλά, υπήρχαν Έλληνες στο εξωτερικό που τύπωναν και έστελναν βιβλία στο νησί μας,
για να μη ξεχάσουμε την ιστορία και τον πολιτισμό μας. Απορώ, όμως, πώς επέτρεψαν οι Τούρκοι να
ιδρυθεί ελληνική Βιβλιοθήκη!
Μαθήτρια: Διαβάζω εδώ, ότι οι Οθωμανοί, για να μην επαναστατήσουν οι χριστιανοί, τους έδωσαν
δικαιώματα, ένα από τα οποία ήταν το δικαίωμα να ιδρύσουν συλλόγους. Έτσι, μορφωμένοι άνθρωποι
στο Μόλυβο ίδρυσαν το σύλλογο «Αδελφότης Μουσών Μεθύμνης». Πρώτος σκοπός τους ήταν να
ιδρύσουν δανειστική Βιβλιοθήκη για όλους, ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλου ή κοινωνικής θέσης. Και
δεύτερος σκοπός τους, να ιδρύσουν σχολεία για να μορφωθούν τα αγόρια, αλλά και τα κορίτσια.
Μαθητής: Ναι, γιατί ήξεραν, ότι μόνο μέσω της παιδείας θα μπορούσαν οι χριστιανοί να βρουν τη
δύναμη να ξεσηκωθούν ενάντια στο δυνάστη τους, και να αποκτήσουν την εθνική τους ανεξαρτησία.
Μαθήτρια: Στην επωνυμία της Βιβλιοθήκης προστέθηκε, το 2009, το όνομα του Μηθυμναίου
δημοτικιστή λογοτέχνη, Αργύρη Εφταλιώτη!
Μαθητής: Ναι, ως ελάχιστος φόρος τιμής και ευγνωμοσύνης για τη συμβολή του στην απόκτηση
«εθνικής λογοτεχνίας και πνευματικού πολιτισμού».
Μαθήτρια: Σωστά! Άλλωστε, και ο πατέρας του υπήρξε ένας από τους ιδρυτές της Βιβλιοθήκης!
Οδυσσέας Ελύτης, Ο ζωγράφος Θεόφιλος
Πουθενά σε κανένα άλλο μέρος του κόσμου, ο ήλιος και η Σελήνη δε συμβασιλεύουν τόσο αρμονικά,
δε μοιράζονται τόσο ακριβοδίκαια την ισχύ τους […]
…Από τους πανάρχαιους…χρόνους…θρασομανούσε…το δάσος, το ίδιο που αργότερα πέτρωσε και
πελεκιέται σε χιλιάδες φλοίδες ιριδίζουσες […].
[Ο] ταξιδιώτης [του πλοίου]…ατενίζει [στον] ορίζοντα…τη σκιά μιας παραμυθένιας γης…διακρίνει
καθαρά τα τριανταφυλλένια βουνά που μπαίνουν το ένα μέσα στο άλλο και καμπυλώνονται με τη
χάρη γυναίκας ηδονικής· τους γυμνούς ώμους έξω απ’ τα νερά, όλο μαβιές αποχρώσεις […].
Αργύρης Εφταλιώτης, Νησιώτικες Ιστορίες, Μανόλης ο Ντελμπεντέρης (αποσπάσματα)
Μια και μονάχη πόλις έχει για μένα γλύκα αληθινή, …ο Μόλιβός μου. Οι βράχοι…στέκουνταν απ’ άκρη σ’
άκρη βαστώντας τα πλίθινα σπίτια στη ράχη τους. Ωριόπλουμο παγώνι που λες κι άνοιγε τα φτερά του
στον ήλιο να τα καμαρώσει ο κόσμος. Με τ’ απανωτά της σπίτια στους βράχους, με του ήλιου την
αντιφεγγιά στα παράθυρά της. Όποιο παραθύρι κι αν ανοίξεις εκεί απάνω, ανοίγει κι η καρδιά σου. Θα
σε φέρω από σοκάκι ακόντευτο κι έρημο, από την πλευρά του Γενοβέζικου. Λίμνη το πέλαγο. Η λίμνη
γάλα μονάχο και οι βαρκούλες πηγαινοερχότανε γοργές, αλαφρές, χαριτωμένες, αμίλητες σαν ονείρου
εικόνες.
Ηλίας Βενέζης, Οι Γλάροι, Ιστορίες του Αιγαίου
Το ΝΗΣΑΚΙ που βρίσκεται στα βορεινά της Λέσβου, ανάμεσα Πέτρα και Μόλυβο, είναι γυμνό κι
έρημο…Δεν έχει μήτε ένα δέντρο, εξόν από θάμνους. […] Μα απ’ τούτη τη γυμνή λουρίδα της γης
μπορείς να δεις, το καλοκαίρι, τον ήλιο να πέφτει μέσα στο ατέλειωτο πέλαγο. Τότε τα χρώματα
βάφουν τα νερά, κι ολοένα αλλάζουν…σα να λιώνουν μες στ’ αλαφρά κύματα. […]
Ο γερο-φαροφύλακας [του νησιού] τράβηξε τη βάρκα στην άμμο. […] Το ταξίδι…στην αντικρινή
στεριά, [στο χωριό της Πέτρας] γίνεται μια φορά το μήνα.. Πηγαίνει για τις προμήθειές του, για το
αλεύρι, για το λάδι και για τα γεννήματα που του χρειάζουνται. […]
Τις άλλες ώρες, ώσπου να γυρίσει στο «νησί του», τις περνούσε ανεβαίνοντας στη μικρή Παναγιά, στο
βράχο με τα εκατό σκαλιά, να κάμει την προσευχή του. Σταύρωνε τα χέρια του μπροστά στο παλιό
εικόνισμα, χαμήλωνε το κεφάλι και προσευχόταν για τα δυο αγόρια του που χάθηκαν στην
καταστροφή της Ανατολής, για τους άλλους ανθρώπους, τελευταία για τον εαυτό του.
-Αν ζούνε, προστάτευέ τα, παρακαλούσε για τα παιδιά του. Φύλαγέ τα από θυμό κι από κακή ώρα.
Φωτεινή Φραγκούλη, Το Μισό Πιθάρι
-Μια φορά κι έναν καιρό, ήταν στο νησί μας κάτι άλογα, που ταίρι δεν είχαν στον κόσμο όλο! Έκαναν
αγώγια, έκαναν ταξίδια. Ήταν σύντροφοι πιστοί των ανθρώπων. Το πύρινο βλέμμα τους, διαπεραστικό,
σε μούδιαζε. […] Επειδή τέτοια άλογα πουθενά αλλού δεν είχε παρά μονάχα εδώ, στη Μυτιλήνη μας, τα
φώναζαν Μυντιλήδες!
Όμως, περάσανε τα χρόνια, παλιώσαν οι ανάγκες, πληθύναν τα κακά συμφέροντα. Σιγά-σιγά τα άλογα
χαθήκαν από το πρόσωπο της γης. Λένε πως ένα μονάχα, το τελευταίο, ζει ολομόναχο στα ρουμάνια του
Λεπέτυμνου.
Μυστήριο πως τα καταφέρνει! Κάποιοι λένε ότι είναι αθάνατο, γιατί το προστατεύει ο Ταξιάρχης του
Μανταμάδου. Μ’ αυτό περιπολεί ένστολος και προστατεύει το νησί μας! Άδηλα και κρύφια.
Πάντως είναι γεγονός πως τα βράδια το άλογο καλπάζει στους ελαιώνες της Σκαμνιάς και χλιμιντρίζει
όλο παράπονο. Οι ντόπιοι σωπαίνουν μέσα στις στύψεις τους και μόνο οι ελιές δακρύζουν με σύνεση και
συμπόνια. Και τότε πλημμυρίζουν οι ελαιώνες στυφή υγρασία. Δεν είναι ψιλόβροχο ούτε αγιάζι, είναι τα
δάκρυα της ελιάς. Είναι η αληθινή αγάπη των δέντρων για τον τελευταίο Μυντιλή της Λέσβου.
Στράτης Μυριβήλης (Σαπφώ), Απ’ την Ελλάδα
Το δάσος της ελιάς είναι απέραντο. Μια θάλασσα γλαυκή κι ασημένια, που κυματίζεται ανάλαφρα και
κρατά αδιάκοπα στα φυλλώματα ένα απόφεγγο φεγγαριού. […] Περπατάς με σεβασμό μέσα στον ιερό
ελιώνα. Το φως περνά σμαραγδί, σκορπιέται διακριτικά. […]
…στα βορινά [είναι] το δάσος από τα δρυά. Σκληρά, περήφανα, αιωνόβια δέντρα. Οι αγριοβαλανιδιές.
Αυτές θα είχε στο νου της η Σαπφώ, όταν τραγουδούσε τη δύναμη του έρωτα που τη συντάραξε:
Έρος δ’ ετίναξέ μοι/Φρένας, ως άνεμος κατ’ όρος δρύσιν εμπέτων.
Μου συντάραξε τα φρένα ο έρωτας, σαν άνεμος που πέφτει μέσα στα δρυά του δασωμένου βουνού! […]
Αστέρες μεν αμφί κάλαν σελάνα/Αψ’ απυκρύπτοισι φάεννον είδος,
Όπποτα πλήθοισα μάλιστα λάμπη/Γαν επί μέλαιναν.
Γύρω από την πεντάμορφη σελήνη, τ’ αστέρια γρήγορα κρύβουνε τη φεγγερή τους μορφή, όταν
ολόγιομη πλημμυράει με λάμψη τη μαύρη γη!
Δεν είναι νησί τούτο. Ένας πλεούμενος κήπος είναι, ένα μαγικό περιβόλι γεμάτο χρώματα χαρούμενα
και χυμώδη φρούτα, που αρμενίζει μέσα στην πιο γαλάζια θάλασσα του κόσμου. Είναι ένα πελώριο
καράβι πράσινο, πορφυρό και χρυσό, και μια αιώνια άνοιξη ισάρει τις μεταξωτές σημαίες της πάνω σε
αμέτρητα χλωρά κατάρτια.
