Από τον Ιούνιο 2026 η Γερμανία ξεκινά επιστροφές στη χώρα πρώτης εισόδου — στη Λέσβο αναζωπυρώνεται η συζήτηση για τη Βαστριά, παρότι η δομή δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για μαζικές επιστροφές.

Η αυστηροποίηση της πολιτικής ασύλου της ΕΕ μπαίνει σε νέα φάση: Γερμανία, Ελλάδα και Ιταλία κατέληξαν σε συμφωνία για την επανεκκίνηση των επιστροφών των λεγόμενων «προσφύγων του Δουβλίνου» – όσων δηλαδή είχαν καταθέσει αρχικά αίτηση ασύλου σε Ελλάδα ή Ιταλία και στη συνέχεια μετακινήθηκαν στη Γερμανία.

Η συμφωνία, που παρουσιάστηκε από τον Γερμανό Υπουργό Εσωτερικών Αλεξάντερ Ντόμπριντ στις Βρυξέλλες, έρχεται να «κλείσει» ένα από τα πιο ακανθώδη κεφάλαια της γερμανικής πολιτικής ασύλου: τις δεκάδες χιλιάδες ανθρώπων που κατέγραψαν Ελλάδα ή Ιταλία, αλλά τελικά έφτασαν στη Γερμανία ζητώντας εκ νέου διεθνή προστασία.

Όπως ανέφερε ο Ντόμπριντ, «η παράνομη μετανάστευση έχει ρίξει την Ευρώπη σε αταξία τα τελευταία δέκα χρόνια. Τώρα επαναφέρουμε την τάξη». Με απλά λόγια: η Γερμανία ξαναβάζει μπροστά τις επιστροφές, η Ελλάδα και η Ιταλία αποδέχονται να τις υλοποιούν και το γερμανικό βάρος στο ευρωπαϊκό σύστημα αλληλεγγύης «κουρεύεται» μέχρι τα μέσα του 2027.

Μελλοντικό πονοκέφαλο για την Ελλάδα – και ειδικά για τη Λέσβο

Η συμφωνία αυτή, όσο «τεχνοκρατική» κι αν παρουσιάζεται, έχει ξεκάθαρο ελληνικό αποτύπωμα. Από το 2020 έως φέτος σχεδόν 100.000 άτομα που είχαν αρχικά αιτηθεί άσυλο στην Ελλάδα υπέβαλαν δεύτερη αίτηση στη Γερμανία.

Αν από τον Ιούνιο του 2026 αρχίσουν πράγματι οι επιστροφές, οι χώρες πρώτης υποδοχής –ανάμεσά τους η Ελλάδα– θα πρέπει να ξανασηκώσουν μέρος του βάρους.

Και κάπου εδώ η συζήτηση φτάνει αναπόφευκτα στη Λέσβο. Η Λέσβος, που πλήρωσε όσο λίγες περιοχές την κρίση του 2015, βρίσκεται ξανά στο μικροσκόπιο. Η υπερδομή της Βαστριάς, το νέο ΚΥΤ που θέλουν να ανοίξουν κυβέρνηση και ΕΕ, παραμένει «στον αέρα» λόγω των αντιδράσεων της τοπικής κοινωνίας και των αυτοδιοικητικών.

Το νέο ευρωπαϊκό πλαίσιο αλλάζει ξανά το παιχνίδι: αν οι επιστροφές από τη Γερμανία ξενινήσουν, οι ροές δεν θα έρχονται μόνο από τη θάλασσα — θα μπορούν να έρχονται και… από τον Βορρά.

Το 2026 ως χρονιά-σταθμός

Οι επιστροφές θα ξεκινήσουν τον Ιούνιο του 2026, ενώ η Γερμανία δηλώνει ότι δεν θα αναλάβει πρόσθετες υποχρεώσεις στο πλαίσιο του μηχανισμού αλληλεγγύης για εκείνη τη χρονιά.

Το εάν η Ελλάδα —και κυρίως τα νησιά πρώτης γραμμής— είναι έτοιμα να ανταποκριθούν, παραμένει ανοιχτό ερώτημα.
Σίγουρο θεωρείται ότι η συζήτηση γύρω από τη Βαστριά και τον ευρύτερο σχεδιασμό υποδοχής στη Λέσβο θα φουντώσει ξανά.