γράφει ο π. Νικόλαος Καρύδης
«Στην Ερεσό, τα σύκα έχουν τη δική τους ξεχωριστή ιστορία. Δεν είναι μονάχα καρπός της γης, αλλά στοιχείο άρρηκτα δεμένο με τη ζωή και την παράδοση του τόπου. Τα αϊντινιά, η φημισμένη ποικιλία φερμένη από το Αϊδίνι της Μικρασίας, μεγάλωσαν γενιές Ερεσίων, στάθηκαν τροφή, λιχουδιά και συντροφιά σε κάθε σπίτι.
Μεγάλα καλάθια γεμάτα σύκα βρίσκονταν κάποτε σε κάθε αυλή, σε κάθε πανηγύρι και οικογενειακή συνάθροιση. Οι νοικοκυρές τα άπλωναν στον ήλιο για να γίνουν ξερά ψ’τάδια, με τα οποία περνούσαν οι χειμώνες. Τα παιδιά ανυπομονούσαν να γευτούν το πρώτο ώριμο σύκο του καλοκαιριού, να γεμίσουν τα χέρια τους με τον γλυκό χυμό του.«Ι Ξτος τού ‘δε πρώτα “, λέγαν.
Δεν είναι τυχαίο που τα σύκα της Ερεσού ξεχώρισαν και βραβεύτηκαν στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. Η φήμη τους ξεπέρασε τα όρια του νησιού, μα η αξία τους μένει κυρίως στη μνήμη και την ψυχή των ανθρώπων του τόπου. Γιατί το σύκο δεν ήταν μόνο τροφή· ήταν δώρο της φύσης, ευλογία, στήριγμα της οικογένειας, σημάδι καλοκαιριού και αφθονίας.
Και σήμερα ακόμη, όταν ανοίγει κανείς ένα αϊντινιό και αντικρίζει το κόκκινο της καρδιάς του, ξυπνούν μνήμες από άλλες εποχές: χωράφια γεμάτα δέντρα, χέρια γεμάτα καρπούς, φωνές παιδιών στα σοκάκια. Τα σύκα της Ερεσού δεν είναι μόνο προϊόν· είναι παράδοση ζωντανή, κομμάτι της ταυτότητας του τόπου.
