Υπάρχουν μυρωδιές που σε γυρίζουν πίσω στον χρόνο. Μια κουζίνα που αχνίζει, το τζάκι να τρίζει και το λεσβιακό ελαιόλαδο να “τραγουδάει” στο τηγάνι. Το λάδι της Λέσβου δεν είναι απλώς ένα συστατικό — είναι ψυχή, μνήμη και θαλπωρή. Δεν χρειάζεται φτιασίδια, μόνο καλή διάθεση, ψωμί, μια ώριμη ντομάτα και ανθρώπους γύρω από το τραπέζι.
Την τέχνη αυτή την έμαθε η φίλη μου η Ελένη από τη γιαγιά της — μια γυναίκα που ήξερε τη μαγειρική όπως άλλες ξέρουν την προσευχή: με σεβασμό και ρυθμό. Κάθε της φαγητό είχε το “μέτρο” και το “άρωμα” του τόπου. Δεν μετρούσε τίποτα με ζυγαριές· “το λάδι να το ρίχνεις με το μάτι και με την καρδιά”, έλεγε. Το καλό λάδι, έλεγε πάντα, “είναι το μυστικό της γεύσης και της αγάπης”.
Τις κρύες μέρες του χειμώνα, η γιαγιά της Ελένης είχε πάντα μια κατσαρόλα φακές να σιγοβράζουν στη φωτιά. Η μυρωδιά από το σκόρδο και τη δάφνη πλημμύριζε το σπίτι και το ελαιόλαδο, ρίχνοντας την τελική του πινελιά, έκανε το φαγητό να μοιάζει με γιορτή.
Χειμωνιάτικη συνταγή – Φακές σούπα με λεσβιακό ελαιόλαδο και άρωμα δάφνης
Υλικά:
- 500 γρ. φακές
- 1 μεγάλο κρεμμύδι ψιλοκομμένο
- 2 σκελίδες σκόρδο
- 2 ώριμες ντομάτες ή 2 κ.σ. πελτέ
- 1/2 φλιτζάνι λεσβιακό ελαιόλαδο
- 2 φύλλα δάφνης
- 1 καρότο κομμένο σε ροδέλες
- Αλάτι, πιπέρι, ξύδι (προαιρετικά)
Εκτέλεση:
Ξεπλένουμε τις φακές και τις βράζουμε για 5 λεπτά, τις στραγγίζουμε και τις ξαναβάζουμε στην κατσαρόλα με καθαρό νερό. Προσθέτουμε το κρεμμύδι, το σκόρδο, το καρότο, τη ντομάτα, τη δάφνη και το μισό από το ελαιόλαδο. Τις αφήνουμε να σιγοβράσουν για περίπου 40-45 λεπτά, μέχρι να μαλακώσουν και να δέσει ο ζωμός. Στο τέλος, ρίχνουμε το υπόλοιπο ελαιόλαδο ωμό για να κρατήσει όλο του το άρωμα και, αν θέλουμε, μια σταγόνα ξύδι για ένταση.
Το αποτέλεσμα είναι μια απλή, θρεπτική και αληθινή σούπα, που ζεσταίνει όχι μόνο το σώμα αλλά και την ψυχή. Αν τη συνοδεύσεις με μια φέτα ψωμί βουτηγμένη στο λεσβιακό ελαιόλαδο, λίγο αλάτι και μια ντομάτα κομμένη στα τέσσερα, θα καταλάβεις πως η νοστιμιά δεν θέλει φτιασίδια· θέλει απλότητα και αγάπη.
Η γιαγιά της Ελένης πάντα έλεγε: «Το λάδι είναι σαν τους ανθρώπους — όσο πιο αγνό, τόσο πιο δυνατό». Και κάθε φορά που η κατσαρόλα άχνιζε, εκείνη χαμογελούσε, ρίχνοντας την τελευταία σταγόνα του καλού της λαδιού — αυτή που έκανε το φαγητό να λάμπει, όπως και οι αναμνήσεις.
