Στη Λέσβο, οι κουραμπιέδες δεν είναι απλώς ένα χριστουγεννιάτικο γλυκό. Είναι εικόνες από κουζίνες που ασπρίζουν από άχνη, από γιαγιάδες που δοκιμάζουν τη ζύμη με τα δάχτυλα, από πιατέλες σκεπασμένες με πετσέτες «για να μην τις ματιάσουν». Είναι γεύση γιορτής, φιλοξενίας και οικογενειακής μνήμης.
Οι κουραμπιέδες έφτασαν στο νησί μέσα από τη μικρασιατική παράδοση και ρίζωσαν βαθιά, προσαρμοσμένοι στα τοπικά προϊόντα: καλό βούτυρο, αμύγδαλα, και –σε κάποια σπίτια– μια ανεπαίσθητη ευωδιά από ούζο ή ανθόνερο. Στα χωριά, το ψήσιμό τους σήμαινε ότι τα Χριστούγεννα πλησίαζαν, ενώ η πρώτη πιατέλα πήγαινε πάντα «στο καλό», σε συγγενείς ή γείτονες.
Η λεσβιακή εκδοχή
Στη Λέσβο, ο κουραμπιές θέλει να είναι τραγανός αλλά να λιώνει στο στόμα, όχι βαρύς, με καλοψημένο αμύγδαλο και άχνη που μπαίνει γενναιόδωρα. Δεν είναι γλυκό επίδειξης· είναι γλυκό συντροφιάς.
Παραδοσιακή συνταγή λεσβιακών κουραμπιέδων
Υλικά
- 250 γρ. καλό αγελαδινό βούτυρο (σε θερμοκρασία δωματίου)
- 120 γρ. άχνη ζάχαρη (για τη ζύμη)
- 1 κρόκος αυγού
- 1 βανίλια
- 1 κ.σ. κονιάκ ή ούζο (προαιρετικά, λεσβιακή πινελιά)
- 500–550 γρ. αλεύρι μαλακό
- 150 γρ. αμύγδαλα χοντροκομμένα, καβουρδισμένα
- Άχνη ζάχαρη για πασπάλισμα
- Λίγο ανθόνερο (προαιρετικά)
Εκτέλεση
- Χτυπάμε το βούτυρο καλά μέχρι να ασπρίσει και να αφρατέψει. Προσθέτουμε την άχνη και συνεχίζουμε το χτύπημα.
- Ρίχνουμε τον κρόκο, τη βανίλια και το κονιάκ ή ούζο.
- Προσθέτουμε σταδιακά το αλεύρι και στο τέλος τα αμύγδαλα, ζυμώνοντας απαλά μέχρι να έχουμε μια μαλακή ζύμη.
- Πλάθουμε κουραμπιέδες σε μισοφέγγαρα ή μπαλάκια και τους τοποθετούμε σε ταψί με λαδόκολλα.
- Ψήνουμε στους 170°C για περίπου 20–25 λεπτά, μέχρι να μείνουν ανοιχτόχρωμοι (όχι να ροδίσουν).
- Όταν κρυώσουν ελαφρά, τους ραντίζουμε (αν θέλουμε) με λίγο ανθόνερο και τους σκεπάζουμε με άφθονη άχνη.
Το μυστικό των παλιών
Στα λεσβιακά σπίτια λένε πως ο κουραμπιές «θέλει ησυχία». Δεν βιάζεις το βούτυρο, δεν πιέζεις τη ζύμη και δεν τσιγκουνεύεσαι την άχνη. Γιατί αυτό το γλυκό δεν φτιάχνεται μόνο για να φαγωθεί — φτιάχνεται για να θυμηθείς.
Και όταν η πιατέλα βγει στο τραπέζι, οι κουραμπιέδες της Λέσβου κουβαλούν κάτι παραπάνω από γεύση: κουβαλούν σπίτι…
