Σε μια απόφαση που γράφει ιστορία για την Ευρώπη, η Ιταλία ενέκρινε ομόφωνα νομοσχέδιο που αναγνωρίζει τη γυναικοκτονία ως ξεχωριστό ποινικό έγκλημα, τιμωρούμενο με ισόβια κάθειρξη.
Το χρονικό της ψήφισης, ανήμερα της Παγκόσμιας Ημέρας για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, μόνο τυχαίο δεν είναι.
Η συζήτηση στη χώρα είχε ανάψει χρόνια πριν, όμως η δολοφονία της 22χρονης Τζούλια Τσεκετί το 2023 αποτέλεσε την αφορμή για μια κοινωνική έκρηξη. Η νεαρή γυναίκα δολοφονήθηκε από τον σύντροφό της και το σώμα της βρέθηκε πεταμένο κοντά σε λίμνη, τυλιγμένο σε σακούλες. Η δημόσια παρέμβαση της αδελφής της Τζούλια – η οποία κατήγγειλε δημόσια το πατριαρχικό πλαίσιο που γεννά αυτούς τους δράστες – έσπασε τη σιωπή και πίεσε την πολιτική σκηνή της Ιταλίας να κινηθεί.
«Ο δολοφόνος δεν ήταν τέρας, αλλά το “υγιές παιδί” μιας βαθιά πατριαρχικής κοινωνίας», είχε δηλώσει τότε.
Και η φράση αυτή έγινε σύνθημα.
Ένα νομοσχέδιο που στηρίχθηκε απ’ όλους
Το νομοσχέδιο εισήχθη από την πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι, όμως για πρώτη φορά στη σύγχρονη ιταλική πολιτική ιστορία, βουλευτές από κυβέρνηση και αντιπολίτευση ψήφισαν ομόφωνα. Πολλοί φορούσαν κόκκινες κορδέλες ή κόκκινα σακάκια, τιμώντας τις γυναίκες που χάθηκαν.
Ο νέος νόμος προβλέπει ότι:
- κάθε δολοφονία γυναίκας με κίνητρο το φύλο θα καταγράφεται ως γυναικοκτονία,
- το έγκλημα θα «μελετάται στο πραγματικό του πλαίσιο»,
- και ο δράστης θα αντιμετωπίζει ισόβια καταδίκη.
«Οι γυναικοκτονίες θα ταξινομούνται, θα γίνονται ορατές», δήλωσε η δικαστής Πάολα ντι Νικόλα, εκ των συντακτών του νόμου.
Η επιτροπή που συμμετείχε εξέτασε 211 δολοφονίες γυναικών για να εντοπίσει επαναλαμβανόμενα μοτίβα ελέγχου, κυριαρχίας και μίσους.
Τέλος στο αφήγημα του “εγκλήματος πάθους”
Ένα από τα πιο σημαντικά σημεία του νέου νόμου είναι ότι καταρρίπτει πλήρως τον ρομαντικοποιημένο και επικίνδυνο όρο του «εγκλήματος πάθους».
«Οι όροι “ζήλια”, “έρωτας”, “πάθος” θολώνουν την αλήθεια», τονίζει η δικαστής.
«Το πραγματικό κίνητρο είναι η εξουσία, η ** κυριαρχία**, η αντίληψη ιδιοκτησίας πάνω στη γυναίκα.»
Ο νόμος καλύπτει δολοφονίες που προκύπτουν όταν:
- μια γυναίκα προσπαθεί να διακόψει μια σχέση,
- ο δράστης επιχειρεί να περιορίσει τις ελευθερίες της,
- υπάρχει μίσος, διάκριση ή επιβολή λόγω φύλου.
Η Ιταλία ανάμεσα στις πρωτοπόρες χώρες της ΕΕ
Μετά την Κύπρο, τη Μάλτα και την Κροατία, η Ιταλία εντάσσεται στις ελάχιστες χώρες που νομοθετούν ειδικό ποινικό αδίκημα για τη γυναικοκτονία.
Ένα βήμα που, όπως όλα δείχνουν, ανοίγει δρόμο σε νέες ευρωπαϊκές πιέσεις για θεσμική αλλαγή.
