Πέθανε ο ζωγράφος Δημοσθένης Κοκκινίδης, δάσκαλος επί πολλά έτη, φοιτητών που πέρασαν από το εργαστήριό του από την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (ΑΣΚΤ), πρύτανης και διανοούμενος. Είχε μελετήσει τη λαϊκή και τη βυζαντινή τέχνη στο Άγιος Όρος και τη Λέσβο. Εκεί στο νησί μας, έγινε και η γνωριμία με την σύντροφο της ζωής του, την Πέπη Σβορώνου, σε μια εκπαιδευτική αποστολή των αποφοίτων αλλά και φοιτητών της ΑΣΚΤ, το 1958. Μαζί της πορεύτηκε για 50 χρόνια και η μορφή της κυριαρχεί στα έργα του.
Βιογραφικό
Γεννήθηκε στον Πειραιά το 1929. Σπούδασε στην ΑΣΚΤ της Αθήνας (1952-1958) με καθηγητές τους Γιάννη Μόραλη και Σπύρο Παπαλουκά (το 1924-1925 ο Παπαλουκάς πήγε στη Λέσβο, για να δημιουργήσει μία σειρά από τοπιογραφίες). Μελέτησε τη βυζαντινή και λαϊκή τέχνη στο Άγιος Όρος και τη Λέσβο και εργάστηκε στο νεοσύστατο Οργανισμό Ελληνικής Χειροτεχνίας (1959-1961) ως υπεύθυνος του καλλιτεχνικού τμήματος. Σε αυτό το πλαίσιο μετεκπαιδεύτηκε στην Ιταλία και ασχολήθηκε με την αξιοποίηση της ελληνικής λαϊκής βιοτεχνίας και κεραμικής. Το 1972 έλαβε υποτροφία του Ιδρύματος Ford.
Στις πρώτες του ατομικές εκθέσεις (1961, Κλειώ, Ύδρα και 1964, Μέρλιν, Αθήνα) παρουσίασε μια ζωγραφική με αρκετά αφαιρετικά στοιχεία, με θέματα εμπνευσμένα από τη ζωή στις λαϊκές συνοικίες και στα νησιά. Αμέσως μετά, στράφηκε προς μια σαφέστερα πολιτικοποιημένη θεματολογία, που αντανακλούσε το φορτισμένο κλίμα της εποχής. Στα έργα αυτής της περιόδου, μερικά από τα οποία εκτέθηκαν πολύ αργότερα, ο κριτικός σχολιασμός των γεγονότων επιτυγχάνεται, όχι με μια ψυχρή ρεαλιστική γραφή, αλλά με βίαιες χρωματικές εντάσεις και εξπρεσιονιστικές παραμορφώσεις (Πόλεμος-Βία, Των δε κακών μνήμη, Ταυτότητες, Διαμαρτυρίες).
Από τη δεκαετία του 1980 εγκαταλείπει τις άμεσες αναφορές στην πολιτική και η ζωγραφική του επικεντρώνεται σε προσωπικά βιώματα, με κέντρο τη φύση και την ανθρώπινη επικοινωνία. Αργότερα επεκτείνεται προς τη διερεύνηση των διαχρονικών στοιχείων που συνδέουν το σήμερα με το μυθικό παρελθόν, με έργα εμπνευσμένα κυρίως από την Οδύσσεια (Μυθολογικοί Συνειρμοί).Έχει εκθέσει και έργα γλυπτικής, ενώ παλιότερα είχε ασχοληθεί με το σχεδιασμό ενδυμάτων και άλλες καλλιτεχνικές εφαρμογές. Ωστόσο η προσήλωσή του στη ζωγραφική είναι αυτό που τον διαφοροποιεί από συνομήλικούς του καλλιτέχνες της “ γενιάς του ’60”, των οποίων η τέχνη διαμορφώθηκε εκτός των ελληνικών συνόρων.
Το ενδιαφέρον του για την κοινωνική λειτουργία της τέχνης εκφράστηκε από νωρίς: ήταν ιδρυτικό μέλος της Ομάδας Τέχνης A΄ (1961-1967) και της Oμάδας για την Επικοινωνία και την Εκπαίδευση στην Τέχνη (1976-1981).Το 1976 εξελέγη τακτικός καθηγητής στην ΑΣΚΤ, όπου διετέλεσε πρύτανης και αντιπρύτανης (1979-1982) και δίδαξε έως το 1997.Έχει δημοσιεύσει κείμενα για την τέχνη και, μετά το 1974, έχει αναπτύξει δραστηριότητες ως μέλος διοικητικών συμβουλείων πολλών οργανισμών (ΙΚΥ, Δ.Ι.Κ.Α.Τ.Σ.Α. Εθνικό Θέατρο, ΜΙΕΤ, Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού). Υπήρξε επίσης Πρόεδρος της κριτικής επιτροπής για τα έργα που κοσμούν τους σταθμούς του αθηναϊκού Μετρό.Παρουσίασε τη δουλειά του σε τριάντα περίπου ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και συμμετείχε στα Ευρωπάλια (Βέλγιο, 1982, στην ενότητα «Τέχνη και Δικτατορία») και σε αρκετές ομαδικές. Αναδρομική του έκθεση οργανώθηκε το 1989 από το Μακεδονικό Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης στη Θεσσαλονίκη. Το 2005 εκδόθηκε βιβλίο με κείμενά του για την τέχνη και το 2007 κυκλοφόρησε μονογραφία για το έργο του.
Ο Δημοσθένης Κοκκινίδης υπήρξε παντρεμένος με την Πέπη Σβορώνου από τις σημαντικότερες ζωγράφους της γενιάς της.
Η Σβορώνου ήταν απόγονος μεγαλοαστικής οικογένειας και ο παππούς της γνωστός νομισματολόγος. Στο σπίτι
της οικογένειας Σβορώνου, που ήταν έργο του Τσίλερ, σε ένα υπόστεγο, άρχισε ο Κοκκινίδης να σχεδιάζει τη σειρά για τα
«Προσφυγικά» και εκεί έκανε και μια σύνθεση από τις «Συνοικίες». Η αγάπη και η αφοσίωσή του στην Πέπη Σβορώνου υπήρξε απόλυτη και διαχρονική.
Τα έργα που της έχει έχει αφιερώσει φανερώνουν την τρυφερότητα με την οποία συμπορεύτηκαν και αποτελούν
έναν ύμνο στη συμβίωση. Η ασθένεια και η αποδημία της, δεν τους χώρισαν. Όπως είχε πει ο ίδιος σε μια συνέντευξή του:
«Σε ζωγραφίζω, σε ανασταίνω»…
Αρνήθηκε να συμμετάσχει σε μεγάλες διεθνείς εκθέσεις (Μπιενάλε κλπ.), θεωρώντας ότι στις συναντήσεις αυτές, με τον τρόπο που διοργανώνονται στα μητροπολιτικά κέντρα, δεν εξασφαλίζεται ο αμοιβαίος σεβασμός προς τα έργα των εκθετών των άλλων χωρών.
Έργα του βρίσκονται στην ΕΠΜΑΣ, στο ΜΚΣΤ, Θεσσαλονίκη, στη συλλογή ΜΙΕΤ, στην Εθνική Τράπεζα κ.ά. Είναι μέλος του ΕΕΤΕ (Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος).
Ατομικές εκθέσεις
1960: Κλειώ, Ύδρα
1964, 1967: Μέρλιν
1971: Ζουμπουλάκη
1972: Ζήτα-Μι, Θεσσαλονίκη
1974, 1981, 1987: Ζουμπουλάκη
1989: Αίθουσα Τέχνης Ηρακλείου
ΜΚΣΤ, Θεσσαλονίκη-αναδρομική
1990: Πολύεδρο, Πάτρα
1992: Έκφραση
1993: Ζουμπουλάκη
1994: Αγκάθι
1997: Αστρολάβος
Astra
Ομαδικές εκθέσεις
1960, 1965: Πανελλήνιες
1977: Αναφορά στον κριτικό Ρεαλισμό, Εταιρεία Σπουδών νεοελληνικού Πολιτισμού-Σχολή Μωραΐτη
1978: Tre Grekiska Utställningar, Konstakademien, Στοκχόλμη
1982: Ευρωπάλια, Βρυξέλλες
1985: Μνήμες-Αναπλάσεις-Αναζητήσ
1992: Μεταμορφώσεις του Μοντέρνου, ΕΠΜΑΣ
Δημοσιεύσεις, εισηγήσεις, συνέδρια, μεταφράσεις
1962: «Η σύγχρονη κεραμική», Επιθεώρηση Τέχνης, 86
1975: «Περιεχόμενο και στόχοι των εικαστικών τεχνών στη χώρα μας», Θέματα Χώρου+Τεχνών, 6
1976: «Η λειτουργία της Σχολής Καλών Τεχνών», Θέματα Χώρου+Τεχνών, 7
1981: «Σύλληψη και έκφραση της ελληνικότητας στις πλαστικές τέχνες», Ελληνισμός και Ελληνικότητα, επιμ. Γ. Τσαούσης, Αθήνα, σ. 211-216
1988: «Μοντερνισμός, Μεταμοντερνισμός και η θεωρητική μας αδράνεια», Μοντέρνο-Μεταμοντέρνο, Αθήνα, σ. 225-229
1992: «Η μοντέρνα τέχνη και η Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας», στο Καφέτση
1993: «Επάγγελμα Καλλιτέχνης», εφ. Το Βήμα, 23 Μαΐου 1993
Πληροφορίες: ΑΠΕ-ΜΠΕ και Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης
Πηγή: Ομοσπονδία Λεσβιακών Συλλόγων Αττικής (ΟΛΣΑ)
