Search

“Flow”: Ορατοί και Αόρατοι Πρόσφυγες στην Εξπρεσιονιστική Ζωγραφική της Μαρίας Γιαννίκου

“Άνθρωποι – σκιές διυλίζονται μέσα στα χρώματα του πρωινού κοντά στις γραμμές του τραίνου. Ταξιδιώτες με παμπάλαιες αποσκευές φτάνουν στην αδιατάρακτη ομοιομορφία της Κεντροευρωπαϊκής πόλης με  τα πολύχρωμα κτίρια, τα μικρά παράθυρα και τις σοφίτες.  Μελαγχολικό πλήθος σε μπλε αποχρώσεις, απλώνεται σε πυραμιδωτή διάταξη και κινείται, σε ενιαία, συμπαγή, μάζα, προς τα ψηλά κτίρια της κατακόκκινης πόλης με τα πολύχρωμα παράθυρα. Σύνολα γυναικείων και ανδρικών μορφών, αναλύονται γεωμετρικά σε άχρονο χώρο κυβιστικής αισθητικής και εξπρεσιονιστικού πάθους. Μοναχική γυναικεία μορφή, σε περίκλειστο κήπο, στον οποίο κυριαρχεί το υγρό στοιχείο και φράσσεται από ψηλά δένδρα, ατενίζει τον ορίζοντα με τη συντροφιά πορφυρού πιοτού σε ποτήρι με πολύ ψηλό πόδι. Ο χρόνος, απροσδιόριστος και πάλι, μια στιγμή ή μια αιωνιότητα…

Όλα ένα ταξίδι, μια μετάβαση..γράφει η Εύη Σαμπανίκου, Ιστορικός Τέχνης, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια του τμήματος Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας του Πανεπιστήμιο Αιγαίου για την έκθεση της Μαρίας Γιαννίκου με τίτλο “Flow” που εγκαινιάζεται την Τρίτη 25 Ιουλίου στις 8:00 το βράδυ στην Σαπφώ Art Gallerie, Σαπφούς 3 Μυτιλήνη.

 

“Τα παραπάνω και πολλά άλλα απαρτίζουν τον κόσμο της Μαρίας Γιαννίκου στη νέα σειρά έργων της, εμπνευσμένη από το ταξίδι ως μετάβαση και από την έννοια του ταξιδιώτη, ως αναζητητή (σημ. : seeker είναι η λέξη που ταιριάζει στα αγγλικά), ικέτη ή πρόσφυγα, για πολλούς λόγους και σε πολλές μορφές. Οι πόλεις μετάβασης παίρνουν έτσι συμβολική μορφή. Δεν είναι οι Ιθάκες, αλλά οι Αρκαδίες, εικονικοί παράδεισοι, που συνεχώς διαψεύδουν και συνεχώς απομακρύνονται. Άλλοτε μεταμορφώνονται. Και σπάνια το ταξίδι είναι ευοίωνο. Συχνά λυτρωτικό και παθιασμένο, αλλά ποτέ ευοίωνο…

Τα έργα της Μαρίας Γιαννίκου αναδύουν ταυτόχρονα το άρωμα του zeitgeist της εποχής που διανύουμε. Πόσο οικείες φαντάζουν αυτές οι βρεγμένες μορφές, με τα μωρά, με τις βαλίτσες, με το πανταχού παρόν υγρό στοιχείο, με τα κάγκελα – φράχτες – σύνορα να αποτελούν το σημείο τομής ανάμεσα στο ταξίδι και τον ανοιχτό ορίζοντα της ασαφούς μετάβασης. Ο προορισμός δεν έχει πολλή σημασία, μόνο το ταξίδι, μόνο η φυγή. Που, ειρωνικά, επαληθεύει όλες τις θεωρίες για το νομαδισμό, που προανήγγειλε για τον 21ο η πολιτισμική θεωρία του 20ου αιώνα. Η Μαρία Γιαννίκου είναι, ως καλλιτέχνης, αναμφίβολα, μια πολίτης του κόσμου, αλλά ουσιαστικά και νοητά μια πολίτης της Μυτιλήνης, ενός τόπου που αποκτά σήμερα συμβολικές διαστάσεις για κάθε έννοια μετάβασης.

Παράλληλα, τα έργα της Μαρίας Γιαννίκου διαβάζονται με πολλούς προσωπικούς τρόπους, καθώς όλα τα εικονογραφικά στοιχεία που το απαρτίζουν αποκτούν δυνητικούς συμβολισμούς σε πολλά επίπεδα. Έτσι, η έννοια του ταξιδιού, μπορεί να αποκτά και την έννοια της προσωπικής πορείας και μετάβασης, ή αλλιώς του ταξιδιού της εμπειρίας, της ζωής, της επιλογής, της απόφασης. Ή την πορεία της καλλιτεχνικής εξέλιξης και των ιδεολογικών αναζητήσεων του καλλιτέχνη  σε έναν κόσμο που συνεχώς μεταμορφώνεται σε έναν υπερτεχνολογικό μεσαίωνα. Με αυτή την έννοια το έργο της Μαρίας Γιαννίκου εκπέμπει ένα βαθύτατα ανθρωπιστικό μήνυμα: «όλοι ταξιδιώτες στο χώρο και το χρόνο είμαστε, ας κατανοήσουμε ο ένας τον άλλο σ’ αυτή την πορεία.» Η έννοια της μετάβασης προσλαμβάνει έτσι υπερβατική διάσταση και ταυτίζεται με την έννοια του ανθρώπου”.

 

FLOW

Οι τελευταίοι πίνακες της Μαρίας Γιαννίκου συνδυάζουν την ιδέα της αφηρημένης με την παραστατική ζωγραφική. Τα φόντα είναι όπως και πριν ενιαία, χωρίς προοπτική, με παράθυρα φωτός και χρώματος που αναδύονται από φανταστικές πολιτείες, πυκνά αρχιτεκτονημένες με μια διάθεση πριμιτιβισμού και γλυπτικής οντότητας. Γλυπτικά είναι και τα ανθρώπινα σώματα που εμφανίζονται μπροστά σε συστοιχίες τακτικές, οργανωμένες και παιγνιώδεις σχηματίζοντας ισορροπίες που εναλλάσσονται με συγκινησιακές διαθέσεις. Φιγούρες εκφραστικές με έντονα χρώματα όπως και το σύνολο των πινάκων της, που δηλώνουν ένταση, φόρτιση, επίμονη παρουσία, μεταξύ μύθου και καθημερινότητας ,θεατρικότητας και ρεαλισμού.

Οι μορφές της Μαρίας Γιαννίκου είναι αλληγορικές καθώς και τα κτήρια της. Κατακτούν τον χώρο σε μια οργανωμένη συντεταγμένη, με διάσπαρτες χρωματικές κηλίδες και μετωπική τοποθέτηση των υποκειμένων, φορτισμένων με έντονα ,θερμά χρώματα.

Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΗΘΕΛΗΜΕΝΑ ΔΙΣΔΙΑΣΤΑΤΗ , ενώ δημιουργούνται ελλειπτικά σήματα και εντάσεις γύρω από το θέμα των ανθρώπινων ομάδων και της πόλης. Ο συνδυασμός των δυο αυτών στοιχείων αποκλείει το βάθος σαν αυτό να μην είναι εφικτό και μαζεύεται στην επιφάνεια οριζόμενο από τις δύο διαστάσεις ως εμβληματικός χώρος. Διακρίνει κανείς μια αυτοβιογραφική τάση με διαθέσεις ποιητικές αλλά όχι ονειρικές σαν συμφωνίες ανήσυχες και ταραγμένες από απειλητικές συγχορδίες που καλούν στη συσπείρωση και τη συγκέντρωση ομάδων μαχητών έτοιμων για δράση. Πρόκειται για μια εξπρεσιονιστική απόδοση εικόνων με ρίζες ευρωπαϊκές και μεσογειακές.

ΕΜΜΥ ΒΑΡΟΥΞΑΚΗ ιστορικός τέχνης

Βιογραφικό

Η Μαρία Γιαννίκου γεννήθηκε στη Μυτιλήνη και σπούδασε στην Ανώτατη Σχολή Καλών τεχνών του ΑΠΘ από το 1993 έως το 1998 με καθηγητή τον Α.Θεοφυλακτόπουλο και το 1999 χαρακτική στην Ανωτάτη Σχολή καλών τεχνών της Αθήνας με καθηγητή το Γ. Μήλιο. Έχει πραγματοποιήσει πέντε ατομικές στην Αθήνα και τη Μυτιλήνη. Έχει πάρει μέρος σε πολλές ομαδικές στην Ελλάδα και το εξωτερικό καθώς και σε διεθνείς διοργανώσεις: Grandpalais in Paris-Art and capital (2013), ArtMadridworldartvision (2014). Έργα της βρίσκονται στην πινακοθήκη της Ύδρας της Σύρου της Κομοτηνής και της Μυκόνου και σε  πολλές ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και το εξωτερικό.